Huidkanker bij bouwvakkers vormt een groeiend gezondheidsprobleem in Nederland, met jaarlijks ongeveer 70,000 nieuwe diagnoses, wat meer dan de helft van alle kankerdiagnoses uitmaakt. Het aantal neemt toe met 5 tot 7% per jaar. Voor bouwvakkers, die vaak buiten werken, is het risico bijzonder hoog. Een studie van TNO schat dat jaarlijks ongeveer 7,000 Nederlanders kanker krijgen door werkgerelateerde blootstelling. Waarbij tweederde van deze gevallen huidkanker betreft door UV-straling
Risicofactoren
Bouwvakkers zijn bijzonder kwetsbaar vanwege hun continue blootstelling aan zonlicht, wat kan leiden tot zonnebrand, verbranding en langdurige huidschade, verhoogd de kans op huidkanker. UV-straling is de grootste risicofactor, zoals blijkt uit de TNO-studie, met een significant aantal gevallen van niet-melanoomhuidkanker. Daarnaast kunnen bouwvakkers blootgesteld worden aan andere kankerverwekkende stoffen, zoals teer en pek, wat het risico verder verhoogt.
Preventiemaatregelen
Preventie is essentieel en kan worden onderverdeeld in persoonlijke beschermingsmaatregelen, gedragsveranderingen en verantwoordelijkheden van de werkgever, gebaseerd op richtlijnen van internationale studies en Nederlandse inzichten.
Persoonlijke Beschermingsmaatregelen
- Kleding: Draag kleding die de huid bedekt, zoals lange mouwen en lange broeken van dichtgeweven stof, zoals aanbevolen in richtlijnen voor buitenwerkers. Vermijd kleding waar licht doorheen schijnt, omdat UV-straling dan ook doordringt. Als shorts worden gedragen, kies dan voor modellen die tot de knie reiken.
- Zonnebrandcrème: Gebruik waterbestendige zonnebrandcrème met een hoge SPF (minstens 15, maar 50+ aanbevolen). Breng deze elke twee uur aan, of vaker bij zweten of afvegen, vooral op onbedekte delen zoals gezicht, lippen, nek, oren, armen en handen.
- Regelmatige Huidcontroles: Controleer regelmatig je huid op veranderingen en zoek bij twijfel professioneel advies, zoals benadrukt in algemene preventieadviezen.
Gedragsveranderingen
- Vermijd Piekuren: Plan buitenwerkzaamheden buiten de piekuren van UV-straling, voor 10:00 uur ’s ochtends en na 16:00 uur ’s middags, zoals aanbevolen in internationale richtlijnen voor buitenwerkers.
- Pauzes in de Schaduw: Neem pauzes in de schaduw of in UV-geschermde gebieden, zoals onder bomen, gebouwen of tijdelijke tenten.
- Schaduw Creëren: Als mogelijk, verplaats werkzaamheden naar schaduwrijke plekken of richt tijdelijke schaduwoplossingen in, zoals overkappingen.
Verantwoordelijkheden van de Werkgever
- Informatie en Training: Informeer werknemers over de risico’s van UV-blootstelling en huidkanker, en voer preventie-initiatieven door. Dit kan zijn: verstrekken van zonnebrandcrème, hoeden en beschermende kleding, zoals gesuggereerd in studies over werkplekinterventies.
- Neem bescherming tegen de zon mee in de (functie) RI&E.
- Gezondheidszorg: Moedig regelmatige huidcontroles aan en bied toegang tot gezondheidszorg voor vroege detectie, zoals benadrukt in preventieadviezen.